Trafik kazası meydana geldikten sonra akla gelen sorulardan biri de “aracım değer kaybetti, ne yapabilirim?” olmaktadır.
1.ARAÇ DEĞER KAYBI TANIMI
Trafik kazası sonucunda araçta yapılan tamirat, tadilat, değişim gibi işlemler hesaplanarak ve ekspertiz raporu hazırlanmak suretiyle Tramer sistemine kaydedilmektedir. Böylece araç satın almak isteyen kişi Tramer sorgusu yaparak araca ait kaza geçmişini görebilmektedir.
Ancak her ne kadar araçtaki hasar sigorta şirketlerince karşılanmaktaysa da Tramer sorgusu ile karşımıza çıkan kaza geçmişi aracın piyasada değer kaybına sebebiyet vermektedir. Araç değer kaybı kavramını açıklayacak olursak, bir motorlu aracın kazadan önceki piyasa sürüm değeri ile kaza sonrası onarıldıktan sonraki durumu arasındaki farktır 1.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi E.2016/966 K. 2016/5728 T.10.05.2016 sayılı kararında değer kaybını şu şekilde açıklamıştır;
“Değer kaybı, aracın trafik kazası sonucu hasarlanıp, onarılmasından sonraki değeri ile hiç hasarlanmamış haldeki değeri arasındaki farka dair olup, araçtaki değer kaybı belirlenirken, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki 2. El satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespiti arasındaki fark göz önüne alınmaktadır.”
2.ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL ALINIR?
Kaza sonrası düzenlenen ekspertiz raporu ve ilgili evraklar ile öncelikle karşı tarafın sigorta şirketine başvurulması gerekmektedir. Sigorta 1 ÇELİK, sf.467 şirketine başvuru süresi 2 (iki) yıl olup, bu süre TBK. m.72 gereğince zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten yani kaza tarihinden başlar. Her halükarda tazminat talebi 10 (on) yıl sonunda zamanaşımına uğrar.
Sigorta şirketine yapılan başvurudan sonra sigorta şirketinin on beş iş günü içerisinde başvurana olumlu veyahut olumsuz yanıt vermesi gerekmektedir.
Sigorta şirketinin olumsuz yanıtı ya da başvuruyu yanıtsız bırakması halinde dava ikame edilebileceği gibisigortacılık tahkimine de başvurulabilir.
3.SİGORTA FİRMASINCA DEĞER KAYBI ÖDENMESİNE RAĞMEN DAVA VEYA TAHKİM YOLUNA BAŞVURULABİLİR Mİ?
Sigortaya başvuru sonrasında olumlu yanıt verilmesine rağmen talebin karşılanmaması halinde de 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinin 13. fıkrası uyarınca süreci belgelemek koşuluyla tahkim komisyonuna başvuru mümkündür.
“Komisyona gidilebilmesi için, sigortacılık yapan kuruluşla uyuşmazlığa düşen kişinin, uyuşmazlığa konu teşkil eden olay ile ilgili olarak sigortacılık yapan kuruluşa gerekli başvuruları yapmış ve talebinin kısmen ya da tamamen olumsuz sonuçlandığını belgelemiş olması gerekir.”
4.DEĞER KAYBINDAN NASIL KURTULUNUR?
Değer kaybı kavramı kanunlarımızda yer almamakla Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş olan “haksız fiil” kavramı içerisinde yerini almaktadır.
1 ÇELİK, sf.467
Değer kaybından söz edebilmek için de haksız fiil şartlarının bir arada bulunması gerekir.
Haksız fiil unsurlarından olan hukuka aykırılık neticesinde zararın meydana gelmesi gerekir.
“Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.” (TBK. M.49).
Kısacası zarar veren verdiği zararı kusuru oranında karşılamakla yükümlüdür.
Ancak; kaza sonucunda meydana gelen zarar neticesinde yükümlülük altında olan taraf ancak sorumluluktan kurtuluş kanıtları ileri sürerek sorumluluktan kurtulabilir.
Kusurun kendinde olmadığı veya daha az kusurlu olduğu hususu da bu sorumluluktan kurtuluş sebeplerinden biridir. Değer kaybına sebep olan kusurlu sürücü, olayda tam kusursuz olduğunu ispat ederek sorumluluktan kurtulabileceği gibi kusuru nispetinde bedelden indirim talep edebilmesi söz konusudur. 2
Sorumluluktan kurtulmanın tüm yolları aşağıdaki gibidir:
▪ Mücbir sebep
▪ Zarar görenin tam kusuru
▪ Üçüncü kişinin tam kusuru
▪ İşletenin kusuru olmaksızın aracın çalınması veya gasp edilmesi
Yukarıda izah edildiği üzere trafik kazası meydana geldikten sonra öncelikle sigorta firmasına başvuru şartı gerçekleştirilmeli, talebin karşılanmaması halinde tahkim komisyonuna veya dava yoluna başvurulması gerekmektedir.
2 KESKİN,2020, sf.24
Detaylı bilgi için;
info@tiglioglu.av.tr